Alimenty są regularnymi i obligatoryjnymi świadczeniami na rzecz osób fizycznych, do których mogą zostać zobowiązane inne osoby fizyczne w zależności od zaistniałych sytuacji. Obowiązek alimentacyjny może zostać nałożony ze względu na pokrewieństwo, powinowactwo lub małżeństwo. W przypadku wystąpienia konieczności świadczenia alimentów są do nich zobowiązani krewni w linii prostej,a także rodzeństwo jednak obowiązuje zasada, że krewni bliższego rzędu są zobowiązani przed krewnymi dalszego rzędu. Obowiązek alimentacyjny często występuje w przypadku rozwiązania, unieważnienia małżeństwa lub po orzeczeniu separacji.
Obowiązek alimentacyjny może zostać przeniesiony na dalszą kolejność w sytuacji gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności lub gdy jednostka ta nie jest w stanie uzyskać w określonym czasie konkretnych środków i nie jest w stanie uiszczać alimentów.
Również rodzice mogą zostać zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Alimenty często przysługują po rozwodzie, gdy opieka nad dzieckiem zostaje ustalona tylko na jednego rodzica.
Alimenty w czasie trwania małżeństwa i po rozwodzie
Zakres obowiązku alimentacyjnego jest zależny przede wszystkim od od możliwości zarobkowych i majątkowych każdego z małżonków. Brane są wówczas pod uwagę nie tylko faktyczne, obecne dochody ale również potencjalne wielkości dochodów, które każdy z nich mógłby osiągnąć wykorzystując swoje możliwości. Wysokość alimentów w przypadku małżonków określona jest danymi potrzebami małżonka uprawnionego, które są mogą być odmienne w zależności od wieku czy stanu zdrowia. Podczas ustalania obowiązku alimentacyjnego pomiędzy małżonkami, obowiązuje zasada równej stopy życiowej. Gwarantuje ona, że wysokość alimentów jednego z małżonków wobec drugiego będą zapewniały obydwu stronom taki sam poziom życia.
W momencie gdy małżonkowie biorą rozwód rodzic, z którym pozostaje dziecko, jest uprawniony do pobierania pieniędzy od współmałżonka, dzięki którym możliwe będzie zapewnienie odpowiednich warunków do rozwoju dziecka. Warto wiedzieć, że rodzice w takiej sytuacji mogą zawrzeć między sobą umowę, bez udziału sądu. Na jej mocy określą oni zasady alimentacji, np. ich częstotliwość, wysokość oraz sposób płatności. W przypadku wybrania drobi prawnej i ustalania alimentów przez sąd możliwe jest uzyskanie alimentów na dziecko pełnoletnie. Przysługują wówczas, gdy dziecko ukończyło już 18 lat, ale podjęło dalszą naukę i nie ma własnych źródeł dochodu.
Możliwe wysokości alimentów
W przypadku alimentów na dziecko ich wysokość powinna się zmieniać w zależności od rozwoju dziecka, jego potrzeb w danym momencie dojrzewania. W momencie toczenia się rozprawy o ustalenie alimentów na dziecko powinny zostać przedstawione dokładne koszty jakie są ponoszone przez rodzica, które muszą zostać udowodnione fakturami np. za zakupy dla dziecka, zajęcia dodatkowe, leki. Wysokość alimentów może zostać zmniejszona w przypadku gdy ich wypłacenie przez daną osobę wiązałoby się z brakiem środków na jego własne utrzymanie. W zależności od danej sytuacji, czy alimenty są przeznaczane na wychowanie dziecka, czy na drugą stronę byłego małżeństwa ich wysokość może znacznie się różnić. Jest ona uzależniona od wielu czynników i w każdym przypadku może się znacznie różnić.
Unikanie płacenia alimentów
W sytuacji gdy osoba zobowiązana do płacenia alimentów uporczywie uchyla się od ich uiszczana przez co naraża ona osoby uprawnione na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, zachowanie to uznawane jest zgodnie z przepisami prawa karnego przestępstwem.
Zgodnie z wprowadzonymi w roku 2017 zmianami jeśli łączna wysokość zaległości alimentacyjnych wyniesie równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych, dłużnikowi będzie grozić do roku więzienia.
