Przez profilaktykę uzależnień rozumie się świadome działanie dostosowane do potrzeb jednostki lub grupy społecznej, mające na celu ograniczanie rozmiarów używania i nadużywania substancji psychoaktywnych, a także zapobieganie występowaniu związanych z nimi problemów.
Jak unikać uzależnienia?
Rozwój uzależnień jest silnie związany z problemami wynikającymi z funkcjonowania we współczesnym świecie – szybkiego tempa życia oraz natłoku informacji, wpływających na znaczące podwyższenie poziomu stresu u ludzi. W celu radzenia sobie z ciągłym napięciem, wiele osób sięga po różnorodne substancje psychoaktywne, takie jak alkohol, papierosy, narkotyki, a także leki na receptę. By unikać uzależnienia, należy powstrzymać się od tego typu praktyk i wypracować skuteczne mechanizmy radzenia sobie ze stresem, które pomogą rozładować skumulowane napięcie oraz emocje w sposób konstruktywny i całkowicie zdrowy. Można skorzystać z ćwiczeń oddechowych i rozciągających, medytacji lub wizualizacji, a także treningów Jacobsona lub Schultza. Warto też zadbać o zdrową dietę, odpowiedni odpoczynek i higienę snu oraz regularną aktywność fizyczną. W unikaniu uzależnień istotną rolę pełnią osobiste zainteresowania i hobby, pozwalające na relaks i wypełniające wolny czas.
Skuteczne działania profilaktyczne
Profilaktyka uzależnień polega na eliminowaniu lub redukowaniu wpływu czynników ryzyka używania oraz nadużywania substancji psychoaktywnych, a także ich osłabianiu poprzez wzmacnianie czynników chroniących. Za skuteczne działania profilaktyczne w tej materii można uznać:
- opóźnianie wieku inicjacji,
- ograniczanie dostępności substancji psychoaktywnych,
- korygowanie pozytywnych oczekiwań wobec skutków działania substancji psychoaktywnych,
- rozwijanie konstruktywnych zainteresowań,
- kształtowanie umiejętności psychospołecznych.
Warto zauważyć, że do rozwoju uzależnień od substancji psychoaktywnych w znacznej mierze przyczyniają się wzorce wyniesione z domu rodzinnego. Profilaktyka powinna więc zaczynać się od najmłodszych lat i obejmować następujące działania:
- powstrzymanie się od spożywania substancji psychoaktywnych w obecności dzieci,
- nieczęstowanie dzieci substancjami psychoaktywnymi,
- propagowanie prozdrowotnych form spędzania wolnego czasu.
Jak postępować, by nie wpaść w nałóg?
Postępowanie zapobiegające wpadaniu w nałóg powinno wiązać się ze wzmacnianiem indywidualnych czynników chroniących. Jest to możliwe dzięki:
- polepszaniu samooceny,
- wzmacnianiu motywacji wewnętrznej,
- dbałości o stan relacji z innymi ludźmi,
- nabywaniu umiejętności niezbędnych do radzenia sobie z emocjami, które mogłyby doprowadzić do sięgania po substancje psychoaktywne,
- unikaniu sytuacji mogących wyzwalać chęć do sięgania po substancje psychoaktywne,
- szukaniu wsparcia w sytuacjach kryzysowych.
By nie wpaść w nałóg, należy także zachować dużą dozę samokontroli. W tym celu konieczne jest:
- analizowanie i ocenianie swojego wzoru spożywania substancji psychoaktywnych,
- kontrolowanie ilości, częstości oraz efektów spożywania substancji psychoaktywnych,
- liczenie się z opiniami innych osób na temat swojego spożycia substancji psychoaktywnych,
- zwracanie uwagi i niebagatelizowanie wszelkich ewentualnych negatywnych doświadczeń związanych ze spożyciem substancji psychoaktywnych,
- niezwlekanie z konsultacją u specjalisty w sytuacji, gdy spożycie substancji psychoaktywnych zaczyna nosić znamiona problemu.
Leczenie uzależnień
W sytuacji, gdy działania profilaktyczne nie zostały zastosowane lub okazały się niewystarczająco skuteczne i ostatecznie doszło do uzależnienia od substancji psychoaktywnych, należy zwrócić się po pomoc do specjalisty i skorzystać z terapii w profesjonalnym ośrodku leczenia uzależnień. W jej trakcie osoba zmagająca się z nałogiem jest w stanie nauczyć się rozpoznawać mechanizmy odpowiadające za chęć sięgania po używki. Otrzymuje również narzędzia niezbędne do radzenia sobie w trudnych sytuacjach w sposób konstruktywny i, przede wszystkim, bezpieczny. Wysoce wykwalifikowaną placówką oferującą leczenie uzależnień w kontrolowanym środowisku jest Ośrodek Terapii Uzależnień FreeDom. Prowadzi on działania terapeutyczne z wykorzystaniem takich metod, jak:
- detoks,
- psychoterapia indywidualna,
- psychoterapia grupowa,
- terapia farmakologiczna, stosowana najczęściej w formie wsparcia przy detoksie.
Dzięki terapii w ośrodku FreeDom możliwe jest skuteczne pokonanie zarówno uzależnienia psychicznego, jak i fizycznego, niezależnie od rodzaju substancji psychoaktywnej, której dotyczy nałóg. Na każdym etapie leczenia zmagająca się z uzależnieniem osoba może liczyć na fachowe wsparcie wysoce wykwalifikowanych lekarzy, lekarzy psychiatrów oraz terapeutów czuwających nad właściwym przebiegiem procesu terapeutycznego. W następstwie leczenia pacjent może na nowo cieszyć się zdrowym, wolnym od nałogów życiem.
